BLOG die Raakt: ‘Is Banksy een Sociaal Ondernemer?’

Dat vroegen wij ons af toen onlangs bekend werd dat een voormalig Frans marineschip zou zijn gekocht met de opbrengst van de verkoop van werk van anonieme Britse kunstenaar Banksy.

Het schip, genaamd Louise Michel naar een Franse feministische anarchist, wordt ingezet om vluchtelingen te redden die Europa proberen te bereiken vanuit Noord-Afrika en bevindt zich nu in de centrale Middellandse Zee.

Buiten het feit dat wij Banksy kunstwerken te gek vinden, houden we van guerilla-acties en het heft in eigen handen nemen bij een falende overheid of maatschappij. Maar maakt het Banksy een sociaal ondernemer? Hierbij een korte analyse:

Middelen: Banksy maakt kunstwerken en graffiti art.

Activiteiten: Banksy’s kunstwerken zijn vaak politiek en humoristisch van aard. Voor een groot deel van het werk ontvangt Banksy helemaal geen geld. Het wordt anoniem op straat getekend en geschilderd. Banksy maakt daarnaast werk voor goede doelen, zoals Greenpeace, of laat het voor goede doelen gebruiken, zoals voor campagnes van Vredesactie.

Output: Het werk dat Banksy maakt kaart vaak een maatschappelijk probleem aan. Het geld wat Banksy daarmee verdient wordt ingezet om het probleem op te lossen. Oftewel: impact first. “I’ve made some work about the migrant crisis, obviously I can’t keep the money. Could you use it to buy a new boat or something? Please let me know. Well done. Banksy.” Zo blijkt uit een bericht aan Pia Klemp, de voormalige kapitein van verschillende NGO-boten.

Outcome: In het geval van de boot zijn de directe effecten groot. In de loop van de eerste week heeft de bemanning 219 mensen uit zee opgepikt. Het indirecte effect is dat er bewustwording wordt gecreëerd om nu actie te ondernemen om migranten en vluchtelingen te helpen. Maar tegelijkertijd geeft het een signaal af van incompetente overheden en falend Europees bestuur bij het nemen van verantwoordelijkheid.

Impact: De langdurige effecten op de maatschappij zijn duidelijk aanwezig. Banksy toont aan, net als vele andere sociaal ondernemers, dat elk businessmodel kan worden ingezet om maatschappelijke problemen structureel te bestrijden. En dat het soms efficiënter is zelf in te grijpen, een voorbeeld te stellen voor anderen en zo een bijdrage te leveren om sterfgevallen in de Middellandse Zee te voorkomen.

Conclusie

Deze actie van Banksy voldoet volgens ons aan de criteria van een sociaal ondernemer. En geeft een prachtig voorbeeld van betrokkenheid. Maar er is helaas nog te veel informatie onbekend om zomaar te kunnen stellen dat we de artiest sociaal ondernemer kunnen noemen.

Wat denk jij? Wij zijn benieuwd wat je vindt van deze analyse en zien jullie reactie graag tegemoet!

Over Bureau Raakt: Bureau Raakt is een sociaal adviesbureau dat voor verschillende impactgedreven organisaties werkt vanuit een gedeelde sociaal ondernemerschapsvisie.